Sieweczka obrożna

Sieweczka obrożna Charadrius hiaticula

ochrona krajowa: ochrona ścisła, gatunek wymagający ochrony czynnej

liczebność: bardzo nieliczna.

opis: niewielki, krępy ptak siewkowy, zbliżony wielkością do szpaka, z krótkim dziobem i średniej długości smukłymi nogami.

miejsce odbywania lęgów: Gniazduje pojedynczo lub w skupieniach liczących od kilku do kilkunastu (wyjątkowo kilkudziesięciu) par, często w koloniach rybitw białoczelnych i rybitw rzecznych. Gatunek zasiedla piaszczyste, żwirowe lub porośnięte krótką roślinnością otwarte tereny w pobliżu płytkiej wody. Zazwyczaj są to nadmorskie plaże, piaszczyste wyspy i odsypiska w korytach rzek, zalewowe pastwiska nadrzeczne lub kserotermiczne murawy przy korycie rzeki. Rzadziej gniazduje w żwirowniach, na odsłoniętych dnach zbiorników zaporowych lub stawów czy obrzeżach wysychających jezior. Ponad połowa krajowej populacji lęgowej zasiedla środkowy bieg Wisły i dolny bieg Bugu.

gniazdo: dołek w piasku, żwirze lub w darni pastwiska

lęg: Pierwsze zniesienia składane są w kwietniu i początkach maja, ze szczytem przypadającym na drugą dekadę kwietnia. W pierwszej dekadzie czerwca rozpoczynane są lęgi drugie, składane przez ok. 40% samic, którym udało się wyprowadzić pisklęta z pierwszego lęgu. Ostatnie jaja są składane w pierwszej dekadzie lipca. Wysiadywanie jaj trwa 23–25 dni. Pisklęta opuszczają gniazdo w kilka–kilkanaście godzin po wykluciu i są wyprowadzane przez rodziców na najbliższe dogodne żerowisko, z reguły najbliższą łachę przybrzeżną. Pisklęta samodzielnie zdobywają pokarm, lecz rodzice opiekują się nimi, ogrzewając je regularnie w trakcie pierwszych 10–12 dni życia. Pisklęta uzyskują lotność w wieku ok. 24 (19–26) dni.

pokarm: Drobne bezkręgowce: wieloszczety, skorupiaki, mięczaki, owady (głównie chrząszcze, muchówki) i pająki.

zagrożenia:

• utrata siedlisk lęgowych w wyniku zmian reżimu hydrologicznego rzek, zmieniających częstość i długość zalewów w dolinach rzecznych oraz w wyniku zmian tych dolin: zasypywania starorzeczy i zagłębień terenu okresowo wypełnianych wodą, ograniczenia powierzchni nadrzecznych pastwisk o stosunkowo niskiej obsadzie bydła albo odstępowania od wolnego wypasu bydła na rozległych wygonach, na korzyść wypasu kwaterowego na niewielkich działkach, a także zwiększania obsady bydła i przyspieszania terminu jego wyprowadzania na pastwiska;
• niska udatność lęgów w wyniku wzrostu intensywności ruchu turystycznego na terenach nadrzecznych i plażach nadmorskich. Obecność ludzi powoduje ciągłe płoszenie wysiadujących ptaków, co prowadzi do większych strat w lęgach, pisklęta pozbawione są dostępu do preferowanych żerowisk, rozpędzane są stadka rodzinne, a w upalne dni pisklęta i jaja narażone są na przegrzanie;
• wysokie straty w lęgach zakładanych w siedliskach antropogenicznych, powodowane przez prace podejmowane w trakcie sezonu lęgowego: napełnianie stawów i zbiorników zaporowych, zmiany miejsca eksploatacji kruszywa w obrębie czynnych żwirowni;
• skrzydlate (wrona siwa, sroka, kruk, mewa srebrzysta) i czworonożne drapieżniki (lis, jenot, norka amerykańska i inne Łasicowate) niszczące lęgi;
• dzika eksploatacja kruszywa (żwiru, piasku) z terenów nadrzecznych muraw i odsypisk, niszcząca siedliska gniazdowe gatunku.